Sỏi thận ở giới trẻ: Khi deadline quan trọng hơn sức khỏe

Sỏi thận ở giới trẻ đang trở thành vấn đề sức khỏe đáng báo động tại Việt Nam. Trước đây, bệnh này thường chỉ gặp ở người cao tuổi, nhưng hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa với tốc độ đáng lo ngại. Đặc biệt, những người làm văn phòng và freelancer – với lối sống ít vận động, áp lực công việc cao – đang phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh ngày càng tăng.

Thực trạng sỏi thận ở người trẻ Việt Nam hiện nay như thế nào?

Việt Nam nằm trong “vành đai sỏi” của thế giới với tỷ lệ mắc sỏi tiết niệu dao động từ 2-12% dân số, trong đó sỏi thận chiếm đến 40% các ca mắc. Điều đáng quan tâm là sỏi thận chiếm khoảng 30-50% các bệnh lý về đường tiết niệu ở Việt Nam, trở thành mối vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng quan tâm.

Trước đây, sỏi thận thường gặp ở độ tuổi 30-60, chiếm 75-80% số ca mắc. Tuy nhiên, hiện nay bệnh đang có xu hướng trẻ hóa rõ rệt, với nhiều ca bệnh được phát hiện ở người trẻ tuổi, thậm chí ngay cả thanh niên dưới 25 tuổi. Đặc biệt, nhóm người trẻ làm việc văn phòng và freelancer đang trở thành đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh này.

Một nghiên cứu cho thấy tỷ lệ mắc sỏi thận ở lứa tuổi 15-19 đã tăng 28% đối với nữ và 23% đối với nam trong vòng 5 năm. Đáng chú ý, người trẻ trong độ tuổi 20-40 cũng đang ghi nhận tỷ lệ mắc bệnh ngày càng cao.

Tại sao người trẻ làm văn phòng dễ bị sỏi thận?

Lối sống hiện đại của dân văn phòng và freelancer chứa đựng nhiều yếu tố nguy cơ gây sỏi thận mà nhiều người trẻ không nhận thức được.

Ngồi lâu và ít vận động

Đặc thù công việc của dân văn phòng và freelancer là phải ngồi nhiều giờ liền trước máy tính, dẫn đến tình trạng ít vận động. Việc ngồi lâu khiến thận làm việc kém năng động, ảnh hưởng đến quá trình bài tiết các chất cặn bã ra ngoài cơ thể. Đồng thời, lưới vận động còn làm giảm khả năng trao đổi chất của cơ thể, khiến lượng canxi bài tiết vào nước tiểu nhiều hơn và tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi.

Thói quen uống nước không đủ

Giới trẻ, đặc biệt là dân văn phòng và freelancer, thường quên uống nước do quá tập trung vào công việc hoặc do áp lực deadline. Nhiều người trẻ có thói quen uống các loại đồ uống khác như cà phê, trà sữa, nước tăng lực thay vì nước lọc. Tình trạng thiếu nước “kinh niên” này khiến nước tiểu trở nên đậm đặc, tạo điều kiện cho các khoáng chất lắng đọng và hình thành sỏi.

Thói quen nhịn tiểu – nguy cơ cao sỏi thận ở giới trẻ

Dân văn phòng và freelancer thường có thói quen nhịn tiểu do bận rộn với công việc hoặc ngại đi vệ sinh nhiều lần. Việc nhịn tiểu kéo dài khiến các khoáng chất trong nước tiểu có thời gian lắng đọng và kết tụ, đồng thời tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, phát triển.

Chế độ ăn uống không hợp lý

Áp lực công việc khiến nhiều người trẻ có thói quen ăn uống không lành mạnh:

Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn: Người trẻ, đặc biệt là dân văn phòng và freelancer, thường có xu hướng tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh vì tính tiện lợi. Những thực phẩm này thường chứa hàm lượng muối cao, làm tăng lượng canxi bài tiết qua nước tiểu và tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.

Chế độ ăn nhiều đạm động vật: Chế độ ăn giàu protein động vật làm tăng nồng độ axit uric và canxi trong nước tiểu, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi thận. Nhiều người trẻ có thói quen ăn nhiều thịt, ít rau xanh, làm tăng nguy cơ mắc bệnh sỏi thận.

Tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu oxalat: Nhiều thực phẩm phổ biến trong chế độ ăn của người trẻ như sô-cô-la, trà đặc, rau chân vịt, đậu tây, cà phê hàm lượng oxalat cao, là nguyên liệu chính hình thành sỏi thận. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người có nguy cơ sỏi thận không nên tiêu thụ quá 40-50mg oxalat mỗi ngày.

Yếu tố môi trường và lối sống

Khí hậu nóng ẩm: Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, khiến cơ thể tiết nhiều mồ hôi, dẫn đến tình trạng thiếu nước và nước tiểu cô đặc, tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi thận. Đặc biệt, những người làm việc trong môi trường máy lạnh thường xuyên như dân văn phòng lại càng ít có cảm giác khát, dẫn đến tình trạng uống nước không đủ.

Stress và áp lực công việc: Áp lực công việc cao, deadline dồn dập khiến nhiều người trẻ, đặc biệt là dân văn phòng và freelancer, thường xuyên rơi vào tình trạng stress. Stress kéo dài có thể ảnh hưởng đến chức năng thận và tăng nguy cơ mắc sỏi thận.

Sỏi thận ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe người trẻ?

Sỏi thận không chỉ gây ra những cơn đau đớn mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và khả năng làm việc của người trẻ.

Các biến chứng nguy hiểm

Đau đớn và khó chịu: Sỏi thận gây ra cơn đau quặn thận dữ dội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và khả năng làm việc của người bệnh. Đối với dân văn phòng và freelancer, điều này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất công việc và thu nhập.

Nhiễm trùng đường tiết niệu: Sỏi thận có thể gây tắc nghẽn đường tiết niệu, dẫn đến tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu, viêm đài bể thận, thậm chí là nhiễm trùng huyết nếu không được điều trị kịp thời.

Suy thận: Sỏi thận được xem là nguyên nhân chính gây suy thận. Những người bệnh sỏi thận nếu không có phác đồ điều trị đúng và dứt điểm thì sẽ dễ dẫn đến biến chứng suy thận, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tất cả các loại sỏi đều có thể gây tổn thương thận có thể dẫn đến suy thận nếu không có phương pháp điều trị kịp thời.

⇒ Tìm hiểu ngay: Suy thận là gì? Nguyên nhân dẫn đến suy thận

Ảnh hưởng đến công việc và chất lượng cuộc sống

Đối với dân văn phòng và freelancer, sỏi thận không chỉ gây đau đớn về thể xác mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc và thu nhập. Cơn đau quặn thận có thể khiến người bệnh phải nghỉ làm đột xuất, không thể hoàn thành công việc đúng hạn, đặc biệt là đối với freelancer khi thu nhập phụ thuộc vào khối lượng công việc hoàn thành.

Làm thế nào để phòng ngừa sỏi thận cho người trẻ?

Phòng ngừa sỏi thận ở giới trẻ hoàn toàn có thể thực hiện được thông qua việc thay đổi lối sống và thói quen sinh hoạt.

Thay đổi thói quen làm việc

Tăng cường vận động: Dân văn phòng và freelancer nên dừng đây vận động mỗi 30-60 phút làm việc, đi bộ nhanh 5 phút để kích thích tuần hoàn máu. Nên dành 30-60 phút mỗi ngày để tập thể dục thể thao, giúp tăng cường trao đổi chất và giảm lượng canxi đào thải qua thận.

Uống đủ nước: Uống đủ nước là biện pháp phòng ngừa sỏi thận hiệu quả và đơn giản nhất. Người trẻ nên uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày, đặc biệt là nước lọc. Nên uống nước đều đặn trong ngày, không nên uống một lúc quá nhiều. Nước chanh và nước cam cũng là lựa chọn tốt vì chứa citrate, có thể ngăn ngừa sự hình thành sỏi.

Không nhịn tiểu: Dân văn phòng và freelancer nên đi tiểu ngay khi có cảm giác mắc, không nên nhịn tiểu kéo dài. Việc đi tiểu đều đặn giúp đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể, ngăn ngừa sự lắng đọng và hình thành sỏi.

Điều chỉnh chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa sỏi thận ở giới trẻ.

Hạn chế muối và đường: Nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh có chứa nhiều muối và đường. Lượng muối tiêu thụ hàng ngày không nên vượt quá 5g (tương đương 1 thìa cà phê).

Cân đối lượng protein động vật: Không nên ăn quá nhiều thịt, cá, hải sản và các thực phẩm giàu đạm động vật. Nên cân đối giữa protein động vật và thực vật trong chế độ ăn hàng ngày.

Hạn chế thực phẩm giàu oxalat: Nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm giàu oxalat như sô-cô-la, trà đặc, rau chân vịt, đậu tây. Khi ăn các thực phẩm này, nên kết hợp với thực phẩm giàu canxi để giảm hấp thu oxalat ở ruột.

Bổ sung canxi hợp lý: Không nên kiêng canxi hoàn toàn, mà nên bổ sung canxi ở mức vừa phải (1000-1200mg/ngày) thông qua các thực phẩm như sữa, sữa chua, phô mai. Canxi từ thực phẩm giúp “giữ chặt” oxalat ở ruột, ngăn không cho oxalat đi đến thận và tạo sỏi.

Khám sức khỏe định kỳ

Giới trẻ, đặc biệt là dân văn phòng và freelancer, nên đi khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề về sỏi thận, bao gồm cả sỏi thận. Việc phát hiện sớm sỏi thận giúp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Tóm lại, sỏi thận ở giới trẻ, đặc biệt là dân văn phòng và freelancer, đang trở thành vấn đề sức khỏe không thể xem nhẹ. Lối sống hiện đại với áp lực công việc cao, ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh đang đẩy người trẻ đến gần hơn với nguy cơ mắc bệnh này. Tuy nhiên, với những thay đổi đơn giản trong lối sống như uống đủ nước, vận động thường xuyên, ăn uống cân bằng và khám sức khỏe định kỳ, chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả sỏi thận. Hãy bắt đầu thay đổi từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe của chính mình trước khi quá muộn.