Savior Complex – Tâm lý vị cứu tinh: Cứu giúp hay lợi dụng?

Savior complex (tâm lý vị cứu tinh) là một trạng thái tâm lý mà một người liên tục muốn giúp đỡ người khác, thường bất chấp nhu cầu và mong muốn của bản thân. Họ có thể cảm thấy bắt buộc phải giải cứu người khác khỏi những khó khăn, và có thể cảm thấy thỏa mãn khi được làm điều đó. Cùng Gen-Z tìm hiểu nhé!

Savior complex là gì?

Savior complex (phức cảm người cứu rỗi hoặc tâm lý vị cứu tinh), là một thuật ngữ không chính thức dùng để mô tả một người cảm thấy cần phải cứu người khác, đặc biệt là từ những tình huống khó khăn hoặc từ chính bản thân họ.

Người có hội chứng “tâm lý vị cứu tinh” thường tìm kiếm những người cần được “cứu”, và hành động của họ có thể bắt nguồn từ lòng tốt, muốn giúp đỡ, nhưng cũng có thể vì động cơ ích kỷ, như mong muốn được ngưỡng mộ, yêu thích, hoặc cảm giác quan trọng và cần thiết.

Dấu hiệu của người có hội chứng “tâm lý vị cứu tinh”

• Luôn tìm kiếm cơ hội giúp đỡ người khác, ngay cả khi không được yêu cầu.
• Cảm thấy bắt buộc phải giải cứu người khác khỏi những khó khăn, ngay cả khi điều đó ảnh hưởng đến bản thân.
• Tin rằng mình là người duy nhất có thể giúp đỡ người khác.
• Cảm thấy tự hào về bản thân khi giúp đỡ người khác.
• Mong đợi sự biết ơn và khen ngợi từ người khác khi giúp đỡ họ.
• Cảm thấy trách nhiệm cho hạnh phúc và thành công của người khác.
• Thất vọng khi người khác không đáp ứng kỳ vọng của mình.

Ví dụ: Minh luôn sẵn sàng giúp đỡ mọi người trong công ty – một digital marketing agency, ngay cả khi điều đó khiến anh ấy phải bỏ bê công việc của mình. Anh ấy tin rằng mình là người duy nhất có thể giúp đỡ họ và mong đợi sự biết ơn từ họ. Khi họ không đáp ứng kỳ vọng của anh ấy, anh ấy cảm thấy thất vọng và tức giận.

⇒ Có thể bạn cũng quan tâm: Cảm giác khi yêu cô gái overthinking là như thế nào?

Nguyên nhân của “phức cảm người cứu rỗi”

• Tuổi thơ: Có thể xuất phát từ việc thiếu sự quan tâm hoặc bị lạm dụng trong quá khứ, dẫn đến việc họ muốn kiểm soát cuộc sống của người khác.
• Tự ti: Có thể xuất phát từ cảm giác tự ti về bản thân, dẫn đến việc họ muốn chứng tỏ giá trị của mình bằng cách giúp đỡ người khác.
• Chứng nghiện sự quan tâm: Có thể xuất phát từ cảm giác thiếu thốn sự quan tâm và tình yêu thương, dẫn đến việc họ muốn được người khác cần đến.

Hoặc đơn thuần là họ muốn được công nhận, khao khát tìm kiếm ý nghĩa cho cuộc sống.

Hậu quả dẫn đến là gì?

Mặc dù xuất phát từ ý định tốt, “phức cảm người cứu rỗi” có thể vô tình tạo ra hậu quả ngược lại. Lấy ví dụ minh họa, trong một mối quan hệ, nếu một người luôn cố gắng “cứu vớt” người kia khỏi mọi rắc rối, dần dần, người được giúp đỡ có thể trở nên phụ thuộc và mất khả năng tự lập. Điều này không những ảnh hưởng đến sự phát triển cá nhân của họ mà còn tạo ra gánh nặng tâm lý cho “người hùng” không mặc áo choàng, khi họ nhận ra mình không thể giải quyết được tất cả mọi vấn đề.

Cách khắc phục cho người mắc hội chứng “savior complex”:

• Nhận thức: Nhận thức rằng bản thân có savior complex là bước đầu tiên để khắc phục.
• Thiết lập ranh giới: Học cách thiết lập ranh giới và từ chối giúp đỡ người khác khi cần thiết.
• Tập trung vào bản thân: Chăm sóc bản thân và đáp ứng nhu cầu của bản thân trước khi giúp đỡ người khác.
• Tìm kiếm sự giúp đỡ: Tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia tâm lý nếu cần thiết.

Lưu ý:

• Savior complex không phải là một hành động tốt bụng đơn thuần.
• Nó có thể gây hại cho cả người giúp đỡ và người được giúp đỡ.
• Nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người quen có savior complex, hãy tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia.

Tóm lại, “savior complex” có thể xuất phát từ ý định tốt nhưng không phải lúc nào cũng mang lại kết quả tốt. Quan trọng là phải tìm ra cân bằng giữa việc giúp đỡ người khác và chăm sóc bản thân mình.