Đầu tư chứng khoán là gì? Tìm hiểu chi tiết về đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán là đầu tư vào các sản phẩm trên thị trường chứng khoán, cụ thể là cổ phiếu, trái phiếu, quỹ mở, v…v… Nói một cách đơn giản nhất, khi bạn đầu tư chứng khoán, bạn mua các sản phẩm này với giá thấp và bán lại với giá cao, từ đó nhận được lợi nhuận đầu tư.

Thị trường chứng khoán rất đa dạng và cần trình độ kiến thức nhất định. Đọc kỹ phần dưới để hiểu đúng về loại hình đầu tư phổ biến này nhé!

Hiểu đúng về đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán khác với đầu tư nhà đất ở chỗ bạn không cần phải có thật nhiều tiền.

Với một số ứng dụng chứng khoán hiện nay, bạn có thể bắt tay vào đầu tư với số tiền chỉ mấy trăm ngàn đồng. Với vài triệu đồng, bạn cũng có thể mua được một số sản phẩm cho nhà đầu tư không chuyên trên thị trường chứng khoán.

Tuy số vốn đầu tư có thể nhỏ, nhưng đó nên là số tiền nhàn rỗi. Đây là số tiền bạn tạm thời không cần xài đến trong khoảng thời gian đầu tư (tốt nhất là từ 1 năm trở lên để tối ưu hóa chi phí đầu tư). Khi còn tập tành đầu tư thì không nên đầu tư với nguồn vốn ngắn hạn, tạm thời, ví dụ như đi vay từ ngân hàng hoặc vay margin từ công ty chứng khoán. Nếu diễn biến thị trường không như kỳ vọng, bạn sẽ khó thoát hàng, và các khoản vay phải trả lãi sẽ gây áp lực khiến bạn có những quyết định sai lầm.

Thị trường chứng khoán hoạt động như thế nào?

Thị trường chứng khoán hoạt động bằng cách cho phép các nhà đầu tư mua và bán cổ phiếu đã được niêm yết trên sàn giao dịch, thông qua trực tuyến và các nhà môi giới được cấp phép. Như vậy, muốn đầu tư chứng khoán thì đầu tiên bạn cần tìm một nhà môi giới được cấp phép.

Cẩn thận khi giao dịch với công ty môi giới chưa được cấp phép vì sẽ có nhiều rủi ro về pháp lý và có thể bị lừa đảo. Một số công ty chứng khoán hiện nay chưa được cấp phép tuy có rất nhiều hoạt động quảng bá truyền thông. Trước khi tạo tài khoản với những đơn vị này, bạn nên tìm hiểu kỹ để đảm bảo quyền lợi của mình được pháp luật bảo vệ.

Sau khi chọn được nhà môi giới được cấp phép, bạn phải tạo tài khoản trực tuyến trên nền tảng của công ty đã chọn. Nền tảng này có thể là ứng dụng di động hoặc trên máy tính. Bạn nên chọn ứng dụng có giao diện trực quan, dễ sử dụng, nhiều tính năng hỗ trợ.

Sau khi có tài khoản giao dịch chứng khoán, bạn đã có thể bắt đầu tham gia đầu tư chứng khoán.

Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán đến từ đâu?

Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán đến từ các nguồn chủ đạo sau:

• Chênh lệch giữa giá mua và giá bán
• Trái tức
• Cổ tức

Lợi nhuận chênh lệch giữa giá mua và giá bán được tính như sau:

Lợi nhuận = (giá mua – giá bán) * số lượng cổ phiếu – (thuế + phí giao dịch)

Từ công thức trên ta thấy:

• Chênh lệch giá ảnh hưởng rất lớn đến lợi nhuận vì được nhân với số lượng cổ phiếu được giao dịch.
• Nên tối ưu thuế và phí giao dịch để đảm bảo nhận được lợi nhuận cao nhất có thể.

Tối ưu như thế nào?

Phí giao dịch thường dao động từ 0,15% – 0,20% tùy theo công ty, và áp dụng khi bạn mua và bán. Nếu bạn nắm giữ sản phẩm trên 1 năm thì có thể được miễn phí giao dịch khi bán.

Mức thuế suất áp dụng trên nhà đầu tư chứng khoán cá nhân năm 2023 là 0,1% trên giá bán chứng khoán, không phân biệt có lãi hay không. Mức thuế này là không tránh được, nên khi lên kế hoạch đầu tư, bạn cần tính thêm thuế thu nhập từ việc bán sản phẩm chứng khoán.

Lợi nhuận từ trái tức và cổ tức: 

Bạn được nhận trái tức khi mua trái phiếu, và cổ tức khi mua cổ phiếu.

Trái phiếu và cổ phiếu được phân biện kỹ hơn ở phần dưới của bài. Nói 1 cách đơn giản, thì trái phiếu sẽ an toàn hơn khi bạn muốn tạo nguồn thu nhập thụ động từ trái tức.

Khi bạn mua trái phiếu của 1 công ty, tức là bạn đã cho công ty đó mượn 1 khoản nợ. Khi có doanh thu, thì công ty phải ưu tiên trả trái tức (trả nợ) trước khi trả cổ tức. Bạn được nhận trái tức định kỳ từ 1 đến 2 lần trong 1 năm.

Cổ tức có rủi ro cao hơn – bạn chưa chắc được nhận cổ tức tuy có mua cổ phiếu của công ty. Công ty không bắt buộc phải trả cổ tức định kỳ, mà chỉ trả khi nào hoạt động có lợi nhuận. Cổ tức có thể được trả bằng tiền mặt hoặc bằng cổ phiếu, nên bạn không thể kỳ vọng có khoản tích lũy đều đặn từ cổ tức.

Rủi ro trong đầu tư chứng khoán

Đầu tư chứng khoán khác với gửi tiết kiệm ở chỗ chứng khoán có rủi ro cao hơn. Khi gửi tiết kiệm, ngân hàng cam kết bạn sẽ có lãi. Khi đầu tư chứng khoán, bạn chưa chắc nhận được lãi và có thể mất vốn. Vì thế, kĩ năng quản lý rủi ro là rất cần thiết cho 1 nhà đầu tư giỏi.

Khi đầu tư chứng khoán thì không nên chỉ chăm chăm nghĩ đến lợi nhuận, vì đi cùng với lợi nhuận sẽ có rủi ro. Khả năng chịu rủi ro của bạn là bao nhiêu? Có nhiều cách xác định, còn được gọi là lược đồ rủi ro, dựa theo các yếu tố như sau:

• Nguồn lực tài chính: thu nhập, tiết kiệm, nợ nần, và các tài sản khác.
• Độ hiểu biết về kinh tế, xã hội: nhà đầu tư vĩ đại Warren Buffet từng khuyên rằng “không biết thì đừng bỏ tiền vào”. Vì thế, muốn đầu tư cho chắc tay, thì bạn nên mở rộng kiến thức để có những phán đoán sáng suốt.
• Tâm lý trước rủi ro: sẽ có những lúc tổng giá trị đầu tư của bạn rớt không phanh, và người hay chột dạ có thể ra những quyết định sai lầm. Bạn có giữ vững được tâm lý và mục tiêu đầu tư khi thị trường biến động hay không?
• Một số yếu tố khác như những khoản chi tiêu lớn, áp lực của gia đình hay bạn bè v…v…

Trước khi bắt tay vào đầu tư, bạn nên xác định lược đồ rủi ro của mình. Khả năng chịu rủi ro sẽ quyết định đến danh mục đầu tư của bạn.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Đa dạng hóa là một khái niệm giúp cho bạn phòng vệ trước những rủi ro trong đầu tư, nhất là khi bạn có định hướng đầu tư chứng khoán lâu dài để tích lũy cho tương lai sau này.

Đa dạng hóa danh mục đầu từ đơn giản là bạn nên phân bổ tiền vào :

• Đa dạng các sản phẩm đầu tư: trái phiếu, cổ phiếu, quỹ mở
• Đa dạng ngành nghề (tài chính, IT, bất động sản, dầu khí, xây dựng, v…v…)
• Đa dạng về công ty: nhỏ, vừa, lớn, tập đoàn, v..v…
• Đa dạng khu vực (Việt Nam, Đông Nam Á, châu Mỹ, các nước đang phát triển, các cường quốc, v..v…)

Tại sao phải đa dạng hóa?

Vì không ai đoán trước được tương lai, nhất là khi bạn mới chân ướt chân ráo vào cuộc. Đa dạng hóa đầu tư giúp cho bạn trải đều độ rủi ro khắp các lĩnh vực đầu tư, để nếu lĩnh vực này có sụt giảm, và lĩnh vực kia tăng trưởng, thì tổng danh mục của bạn cũng không bị ảnh hưởng quá nhiều.

Đa dạng hóa với tỷ lệ như thế nào?

Tỷ lệ tùy vào khả năng chịu rủi ro của bạn. Nếu tính rủi ro thấp, thì danh mục của bạn nên có nhiều trái phiếu hơn cổ phiếu hoặc nhiều cổ phiếu mang tính chất phòng thủ. Còn nếu bạn chịu được rủi ro cao hơn, thì có thể thử vận may bằng cách bỏ nhiều tiền hơn vào cổ phiếu trong các ngành trên đà phát triển mạnh.

Các loại hình đầu tư chứng khoán phổ biến nhất

Sau đây là các loại hình đầu tư chứng khoán phổ biến cho người mới đầu tư:

• Đầu tư cổ phiếu
• Đầu tư trái phiếu
• Đầu tư quỹ

Đầu tư cổ phiếu

Đầu tư cổ phiếu là việc mua bán cổ phiếu trên sàn chứng khoán. Theo lý thuyết thì bạn nên mua với giá thấp và bán lại khi giá đang tăng.

Cổ phiếu thường được bán theo lô. Giá một lần mua cổ phiếu phải từ 1-2 triệu đồng trở lên.

Cổ phiếu là sản phẩm đầu tư có độ rủi ro cao. Vì sao? Vì lợi nhuận từ cổ phiếu tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố nên rất khó để dự đoán trước.

Lợi nhuận từ cổ phiếu thường đến từ quá trình mua thấp bán cao. Khi giá đang xuống, làm sao biết được giá sẽ lên để mua vào? Khi giá đang lên, có nên bán hay còn đợi lên cao hơn nữa? Đây là những trăn trở làm đau đầu rất nhiều nhà đầu tư.

Ngoài ra, bạn còn có thể được nhận cổ tức. Khi công ty làm ăn phát đạt, lợi nhuận dồi dào, thì có thể sẽ chia lời cho cổ đông. Đó chính là cổ tức. Cổ tức có thể được trả dưới dạng tiền mặt hoặc cổ phiếu.

Nên nhớ rằng công ty có toàn quyền quyết định có trả cổ tức hay không, sau khi đã trả các khoản nợ, thuế và chi phí khác.

Nên mua cổ phiếu nào?

Đây là câu hỏi ngàn vàng, ai cũng muốn biết. Có rất nhiều dự báo tài chính, báo cáo thị trường, chuyên gia tài chính mỗi ngày đều đưa ra các phân tích để xác định cổ phiếu nào nên mua hay nên bán. Cái khó cho người mới bắt đầu chính là làm sao để sàng lọc thông tin để chọn ra sản phẩm phù hợp. Bạn có thể bắt đầu bằng việc tìm hiểu các công ty quen thuộc, ví dụ như các ngân hàng lớn.

Khi nào nên bán?

Câu trả lời tùy vào mục tiêu đầu tư của bạn. Có nhà đầu tư sẽ đặt ra mục tiêu lợi nhuận cụ thể, và khi đạt được mục tiêu thì sẽ bán, dù giá cổ phiếu có thể còn tăng nữa. Nhà đầu tư khác sẽ đặt mục tiêu dài hạn, mua giữ cổ phiếu trong nhiều năm, và chỉ bán khi cần thanh khoản.

Đầu tư quỹ mở

Quỹ mở tập trung nhiều cổ phiếu từ các công ty có tính chất giống nhau, ví dụ như trong cùng một ngành, cùng quy mô, hoặc cùng một thị trường. Đơn vị quỹ được mua bán như cổ phiếu.

Vì tính chất của quỹ vốn đã đa dạng nên đầu tư quỹ giúp bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư từ ngay lúc ban đầu. Vì thế, đầu tư quỹ mở rất phù hợp cho người mới.

Ví dụ, bạn không cần quá đắn đo việc phải chọn lựa cổ phiếu của ngân hàng này hay ngân hàng kia, mà chỉ cần mua vào quỹ mở có cổ phiếu của các ngân hàng lớn nhất. Nói cách khác là bạn đang đầu tư vào cả ngành ngân hàng nói chung, và không tốn chi phí giao dịch cổ phiếu cho từng ngân hàng riêng lẻ.

Việc chọn quỹ mở để đầu tư sẽ dễ dàng hơn cổ phiếu. Ví dụ, bạn có thể đầu tư vào quỹ mở các công ty có hoạt động kinh doanh tốt nhất tại Việt Nam, thay vì phải đi chọn lọc từng công ty một.

Vì sự đa đạng này mà quỹ mở có độ rủi ro thấp hơn cổ phiếu riêng lẻ. Lợi nhuận từ đầu tư quỹ mở sẽ là bình quân lợi nhuận của các cổ phiếu thành viên. Nếu một công ty có kết quả kinh doanh vượt bậc, hơn hẳn các thành viên khác, thì bạn sẽ không được hưởng lợi vượt bậc, mà sẽ là lợi nhuận bình quân của ngành.

Đầu tư trái phiếu

Trái phiếu khác cổ phiếu ở chỗ trái phiếu là một khoản nợ mà bạn cho công ty mượn để kinh doanh. Khi công ty có doanh thu (không cần phải có lời), thì công ty phải trả trái tức cho nhà đầu tư là bạn.

Công ty thường trả trái tức mỗi kỳ một năm hoặc nửa năm. Khi trái phiếu đáo hạn thì bạn sẽ nhận lại được số vốn ban đầu, cộng với số tiền tích lũy đều đặn từ trái tức.

Tuy lợi nhuận từ trái phiếu không cao, nhưng thường sẽ không thấp hơn lãi suất tiết kiệm ngân hàng. Vì thế, trái phiếu có rủi ro tầm trung, phù hợp cho người nào muốn có nguồn thu nhập thụ động mà không muốn đau đầu vì biến động của thị trường.

Nói vậy không có nghĩa là trái phiếu hoàn toàn không rủi ro. Vì đây là khoản nợ, nếu công ty thua lỗ, làm ăn thất bát, thì khả năng trả nợ sẽ không được đảm bảo.

Tại sao mọi người quyết định chọn đầu tư chứng khoán?

Đầu tư chứng khoán tuy cần bỏ nhiều công sức học hỏi, nhưng là một kĩ năng cực kì hữu ích, vì những lý do sau:

• Gầy dựng quỹ tích lũy lâu dài
• Đa dạng hóa nguồn thu nhập thu động
• Nâng cao khả năng đánh giá tài chính và tâm lý trước rủi ro của bản thân
• Cập nhật hiểu biết về các vấn đề tài chính kinh tế

Gầy dựng quỹ tích lũy lâu dài

Thị trường chứng khoán ở Việt Nam còn khá mới so với các nước phát triển hơn, vì thế, đầu tư chứng khoán có thể chưa được coi là hình thức đầu tư đáng tin cậy cho mục tiên lâu dài như nghỉ hưu. Tuy nhiên, chứng khoán Việt Nam đã có một nền tảng nhất định và sẽ ngày càng chín chắn hơn, hoạt động có quy tắc hơn.

Vì thế, đầu tư chứng khoán đang trên đà trở thành một công cụ đầu tư phù hợp cho nhiều đối tượng. Với một số tiền nhàn rỗi, bạn có thể bỏ vào chứng khoán và từ từ tích lũy tài chính cùng với đà tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam.

Khi bạn đã tạo được đà đầu tư dài hạn, thì ‘kỳ quan thứ 8’ sẽ nằm trong tầm tay của bạn: đó chính là lãi kép. Lãi kép là khi lợi nhuận được tái tích lũy liên tục, dần dần tạo được hiệu ứng quả cầu tuyết, tiền đẻ ra tiền. Tuy nhiên, để có được sức mạnh của lãi kép, thì bạn phải đầu tư sớm, đều đặn, và đặt mục tiêu lâu dài.

Đa dạng hóa nguồn thu nhập thụ động

Các sản phẩm như trái phiếu hay quỹ mở đáp ứng được một phần nhu cầu tích lũy một khoản thu nhập thụ động. Bạn không cần phải có thật nhiều tiền mới có thể đầu tư – mua một lô đơn vị quỹ mở với một công ty uy tín chỉ cần mấy trăm đến mấy triệu đồng.

Chứng khoán là kênh tài chính rất phù hợp cho những ai có thu nhập khá ổn định nhưng chưa đủ tiền để đầu tư vào bất động sản.

Nâng cao khả năng đánh giá tài chính và tâm lý trước rủi ro

Có thể bạn để hết tiền vào tiết kiệm, hay gom góp tất cả để mua một bất động sản mà chưa biết có lời hay không.

Các bài học đầu tư lành mạnh như đa dạng hóa và quản lý rủi ro rất có ích trong việc quản lý tài chính cá nhân nói chung. Từ đầu tư, bạn hiểu được khả năng chịu rủi ro của mình, và có thể sẽ nhận ra rằng mình cần điều chỉnh lại phân bổ tiền bạc, để tránh những chuyện không may khó lường trước được.

Cập nhật hiểu biết về các vấn đề tài chính kinh tế

Khi đầu tư thì ít nhiều cũng phải hiểu về tài chính kinh tế – hiểu tại sao thị trường lúc thì đi lên, lúc thì đi xuống, nhận ra được tầm ảnh hưởng của một số tập đoàn lớn có độ bao phủ khắp nơi trong xã hội.

Đây là một quá trình học hỏi liên tục. Bạn sẽ không chỉ tích lũy tài chính, mà còn tích lũy trải nghiệm, kiến thức để áp dụng vào các quyết định quan trọng trong cuộc đời.

Đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu

Cần chuẩn bị gì trước khi đầu tư chứng khoán?

Quản lý tốt tài chính cá nhân

Quản lý tài chính cá nhân là việc đảm bảo bạn phân bổ tiền bạc hợp lý để không chỉ có đủ tiền cho các nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống, mà còn tích lũy lâu dài.

Khi mới bắt tay vào đầu tư thì hầu như người nào cũng phải mất tiền để học những bài học đáng giá trước khi bắt đầu sinh lời ổn định. Vì thế, nếu cuộc sống của bạn đang túng thiếu, thì đừng mong sẽ kiếm được thu nhập đều đặn từ chứng khoán.

Ngoài việc đảm bảo cho mức sống hiện tại, bạn cần phải để dành một khoản tiền dự phòng vừa đủ sống từ 3 đến 6 tháng. Khoản tiền này giúp bạn đề phòng các rủi ro như mất việc, bệnh tật, tai nạn, biến cố gia đình.

Sau khi đảm bảo cho nhu cầu trước mắt, bạn nên để ra một nguồn tiền nhàn rỗi không cần đụng đến trong vòng 1 đến 3 năm tới. Đây chính là số vốn cho phép bạn đầu tư vào chứng khoán.

Ví dụ cho phân bổ tiền bạc hàng tháng theo thứ tự ưu tiên:

1. Chi phí sinh hoạt và nhu cầu cuộc sống trước mắt
2. Số tiền dự phòng từ 3 – 6 tháng
3. 10% cho tích lũy lâu dài (bảo hiểm hoặc tiết kiệm)
4. 10% cho đầu tư (chứng khoán, vàng, v…v..)

Vì thế, mỗi lần bạn có thu nhập thì không nên bỏ ngay vào đầu tư chứng khoán, ngay cả khi có cơ hội tốt. Đừng đi vay tiền để đầu tư, vì khi bạn chưa có kinh nghiệm thực chiến thì rất khó tránh được việc thua lỗ, nợ chồng lên nợ sau này.

Đừng vì việc không có nhiều tiền mà bỏ qua đầu tư nhé. Bạn chỉ cần để dành được vài triệu đồng là đã có thể bắt đầu tham gia chứng khoán được rồi.

Xác định khả năng chịu rủi ro để có mục tiêu đầu tư phù hợp

Rủi ro là 1 khái niệm cốt lõi trong đầu tư chứng khoán.

Khi đã sẵn sàng đầu tư, bạn nên xác định khả năng chịu rủi ro của bản thân.

Xét trường hợp giả định sau: giá cổ phiếu mà bạn đang nắm giữ đang trên đà giảm. Bạn sẽ:

1. Bán đi để đề phòng giá rớt mạnh?
2. Mua thêm để ăn lời nhiều hơn một khi giá lên?

Nếu bạn chọn A, thì khả năng chịu rủi ro của bạn khá mong manh, và bạn nên chọn các sản phẩm chứng khoán ít rủi ro như trái phiếu hay quỹ mở.

Nếu chọn B, thì bạn có thể chịu rủi ro cao, và nên cân nhắc các sản phẩm rủi ro cao nhưng có thể sinh lời cao hơn như cổ phiếu.

Để xác định khả năng rủi ro cho chính xác hơn, bạn cũng nên xét thêm thu nhập, mức sống, và tâm lý trước rủi ro của bản thân.

Trang bị kiến thức cơ bản về sản phẩm chứng khoán

Các sản phẩm chứng khoán phổ biến:

• Cổ phiếu: rủi ro cao hơn, cần biết đọc báo cáo tài chính, hiểu các chỉ số đầu tư. Lợi nhuận đến từ việc mua thấp bán cao, và cổ tức (nếu có)

• Quỹ mở: rủi ro thấp hơn cổ phiếu vì cấu trúc sản phẩm vốn đã có sự đa dạng, giúp bạn trải đều rủi ro. Cũng như cổ phiếu, lợi nhuận đến từ chênh lệch giá mua và bán, và cổ tức (nếu có).

• Trái phiếu: rủi ro thấp hơn quỹ mở và cổ phiếu, vì bạn sẽ có thu nhập từ trái tức định kỳ.

Các bước mua chứng khoán

Bước 1: Tìm hiểu nơi mua chứng khoán

Có 3 hình thức mua chủ yếu:

• Mua trực tiếp tại công ty phát hành cổ phiếu hoặc công ty quản lý quỹ

• Mua thông qua công ty môi giới trực tuyến, ví dụ như SSI, Mitrade, VPS, v..v..

• Mua thông qua người môi giới chứng khoán

Khi mua trực tiếp tại công ty phát hành, bạn có thể giảm một số chi phí giao dịch, nhưng sẽ không được tiện lợi, và không có nhiều sự lựa chọn, bằng mua thông qua công ty môi giới trực tuyến.

Các công ty môi giới uy tín đều có nền tảng giao dịch trực tuyến có thể truy cập từ điện thoại hoặc máy tính. Các nền tảng này thu thập các sản phẩm từ nhiều công ty phát hành nên bạn có sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn. Đây là hình thức phổ biến nhất. Nên so sánh biểu phí giao dịch khi mua và bán chứng khoán để chọn được công ty có mức phí phù hợp nhất.

Người môi giới chứng khoán có thể cung cấp đầy đủ dịch vụ và tư vấn chuyên môn, nhưng bạn sẽ mất thêm phí dịch vụ.

Bước 2: Tạo tài khoản giao dịch chứng khoán

Sau khi đã chọn được công ty môi giới phù hợp, bạn làm theo hướng dẫn trên nền tảng của họ để tạo tài khoản giao dịch chứng khoán trực tuyến.

Thủ tục đăng ký cần có:

• Căn cước công dân hoặc hộ chiếu

• Tài khoản ngân hàng được liên kết

• Email cá nhân để đăng ký

Một số ngân hàng lớn cũng lập ra nền tảng môi giới chứng khoán để tiện việc chuyển khoản khi mua bán chứng khoán.

Giữ kỹ mật khẩu và email đăng ký cùng các thông tin chuyển khoản để đảm bảo an toàn bảo mật trong quá trình giao dịch bạn nhé.

Bước 3: Chọn sản phẩm chứng khoán

Ban đầu, bảng giá chứng khoán nhiều màu có thể làm cho nhiều người thấy ngợp. Các màu sắc này để thể hiện ý nghĩa sau:

• Màu vàng: giá tham chiếu (giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó)

• Màu xanh lam: giá khớp lệnh đang cao hơn giá tham chiếu

• Màu đỏ: giá khớp lệnh đang thấp hơn giá tham chiếu

• Màu tím: giá trần

• Màu xanh lá cây: giá sàn

Khi giá đang lên so với hôm trước, bạn sẽ thấy màu xanh lam và màu tím.

Khi giá đang xuống so với hôm trước, bạn sẽ thấy màu đỏ và xanh lá cây.

Ngoài ra còn có các chỉ số thị trường quan trọng như:

• VN-Index

• VN30-Index

• VNXAllshare

• HNX-Index

• HNX30-Index

• UPCOM

Việc chọn sản phẩm chứng khoán và quyết định mua lúc nào là tùy thuộc vào khả năng chịu rủi ro (đã nói ở trên) và hiểu biết về chứng khoán của bạn.

Ví dụ, để xác định điểm mua cổ phiếu, có 3 bước sau:

1. Chọn doanh nghiệp: công ty này nên có lợi thế cạnh tranh, có sức khỏe tài chính lành mạnh, có dòng tiền ổn định, có lãnh đạo tốt. Bạn cần đọc báo cáo tài chính, tìm hiểu về công ty từ truyền thông báo chí, và có hiểu biết xã hội.
2. Học cách định giá công ty bằng các chỉ số: P/E, P/B, P/S, v..v…
3. Mua khi mức giá trên thị trường thấp hơn so với định giá của bạn từ 30 – 50%

Có nhiều cách lọc cổ phiếu như sau:

• Phương pháp phân tích cơ bản

• Phương pháp phân tích kỹ thuật

• CANSLIM

• 4M

Đầu tư cổ phiếu yêu cầu trình độ cao chính vì những phân tích tài chính như thế này. Vì là người mới, có thể bạn cần phải tập tành đầu tư trái phiếu và quỹ mở để từ từ tích lũy kiến thức chứng khoán, sau đó mới nên đầu tư vào cổ phiếu.

Nhà đầu tư thuần thục cũng có lúc chọn sai và thua lỗ. Xem thêm 1 số kinh nghiệm cho người mới ở phần dưới để tránh các lỗi thường gặp nhé.

Bước 4: Quyết định mua số lượng bao nhiêu

Số lượng bao nhiêu tùy thuộc vào số vốn và số lượng cổ phiếu trong 1 lô.

Sàn chứng khoán Hà Nội HNX bán 1 lô chẵn là 100. Sàn chứng khoán TP.HCM bán 1 lô lẻ là 10.

Số vốn cần có tính như sau: số vốn = giá đơn vị x số lượng trong 1 lô + phí giao dịch.

Thường thì số vốn cho 1 lô giao động từ mấy trăm đến mấy triệu đồng.

Bước 5: Đặt lệnh chứng khoán

Có 2 cách đặt lệnh:

• Limit Orders: bạn tự đưa ra mức giá, và lệnh mua được thực hiện khi giá cổ phiếu bằng mức giá đó.

• Market orders: bạn mua với giá thị trường, lệnh mua được thực hiện ngay lập tức.

Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán cho nhà đầu tư mới

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Đừng quá chăm chăm vào việc chọn lọc cổ phiếu của doanh nghiệp nào.

Nên đa dạng hóa danh mục đầu tư ngay từ ban đầu bằng cách đầu tư vào quỹ mở.

Trái phiếu cũng là 1 lựa chọn tốt khi đang còn làm quen cách giao dịch trên sàn chứng khoán.

Cần kiên định với mục tiêu đầu tư

Sau khi mua được sản phẩm ưng ý, nên đặt ra mục tiêu đầu tư cụ thể, ví dụ:

• Nếu mục tiêu sinh lời là 8%, thì khi giá cổ phiếu tăng vừa đủ thì bạn nên bán ra và chốt lời 8%.

• Nếu mức cắt lỗ là 5%, thì khi giá cổ phiểu giảm đến mức đó, bạn nên bán ra để cắt lỗ.

Đừng hi vọng giá cổ phiếu sẽ có ngày tăng, giúp bạn lời nhiều hơn hoặc bớt lỗ hơn, mà bỏ qua mục tiêu đầu tư nhé. Kiên định với mục tiêu đầu tư của mình sẽ giúp cho bạn thu hồi lại vốn để tiếp tục đầu tư vào các cơ hội tốt hơn.

» Xem thêm: Những sai lầm mà các nhà đầu tư chứng khoán hay mắc phải

Không nên cập nhật tin tức chứng khoán quá thường xuyên

Khi là người mới thì việc cập nhật tin tức quá thường xuyên cũng không giúp bạn ‘khai sáng’ được gì, mà còn nhồi nhét quá nhiều thông tin và làm cho bạn mất ngủ với mỗi biến động nhỏ trên thị trường. Bạn chỉ nên cập nhật thông tin định kỳ, và không để tác động từ đám đông, bạn bè, người thân làm bạn lung lay tâm lý.

Thay vì chăm chăm vào bảng điện, bạn nên bỏ công sức nâng cao kiến thức về chứng khoán để có thể tự mình ra quyết định phù hợp nhất.

Hướng dẫn đầu tư chứng khoán với quy trình 3 bước đơn giản

Với nhiều người mới sẽ không biết bắt đầu từ đâu để tham gia thị trường chứng khoán. Bạn có thể thực hiện theo hướng dẫn đầu tư chứng khoán cơ bản với 3 bước:

B1: Mở tài khoản chứng khoán 

Mở tài khoản chứng khoán là khâu đầu tiên và bắt buộc người chơi muốn tham gia cần thực hiện. Tài khoản là nơi thực hiện các giao dịch, lưu trữ cổ phiếu và tiền của bạn. Thực hiện bước đầu tiên mở tài khoản sẽ giúp bạn có thể tiếp tục nạp tiền, mua bán cổ phiếu, động lực để bắt đầu đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Thị trường chứng khoán Việt nam có hàng trăm công ty chứng khoán mà F0 có thể cân nhắc đăng ký mở tài khoản. Vậy nên mở tài khoản chứng khoán ở đâu? Hiện nay có 2 cách để người mới có thể bắt đầu mở tài khoản chứng khoán:

• Trực tiếp tới trụ sở công ty chứng khoán để mở tài khoản và ký hợp đồng.
• Mở tài khoản chứng khoán online – Hình thức mở tài khoản chứng khoán nhanh gọn chỉ trong vài giây, với những thủ tục đơn giản. Hiện nay, nhiều công ty chứng khoán đã áp dụng công nghệ trong quá trình đăng ký, giúp nhà đầu tư mở tài khoản nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Để mở tài khoản chứng khoán tại một sàn giao dịch/ công ty chứng khoán cầu lưu ý những tiêu chí sau:

• Thị phần giao dịch môi giới của công ty: Yếu tố chiếm 50% điểm để người dùng lựa chọn mở tài khoản, thể hiện được chiến lược thu hút khách hàng của công ty.
• Phí giao dịch hỗ trợ: Đa phần các sàn và công ty chứng khoán lớn đều có phí giao dịch cao. Nhưng cũng không hẳn công ty có phí giao dịch thấp sẽ có chất lượng dịch vụ kém, để thu hút khách hàng.
• Uy tín của công ty chứng khoán trên thị trường, với thời gian hoạt động, sản phẩm và dịch vụ hỗ trợ khách hàng.
• Tính năng hỗ trợ: Ưu tiên phát triển các tính năng hỗ trợ người dùng, để nhà đầu tư chủ động trong quá trình giao dịch, giảm phụ thuộc vào người môi giới là xu hướng của nhiều công ty chứng khoán hiện nay. Nếu là một F0 chính hiệu, bạn nên lựa chọn một công ty có những tính năng như vậy để tiếp cận thị trường một cách dễ dàng và vững vàng hơn.

B2: Nạp tiền vào tài khoản chứng khoán

Sau khi đã hoàn thành thủ tục đăng ký, người chơi cần nạp tiền vào tài khoản chứng khoán để thực hiện mua bán, giao dịch. Vậy cần nộp bao nhiêu tiền vào tài khoản chứng khoán?

• Thực tế, các công ty chứng khoán sẽ không quy định người chơi phải nộp tối thiểu bao nhiêu tiền vào tài khoản. Bạn có thể nạp 10 triệu đồng hay chỉ vài trăm ngàn đồng để bắt đầu mua bán.
• Hiện nay, một số sàn đã cho phép giao dịch lô lẻ nên bạn hoàn toàn có thể bắt đầu tham gia thị trường chỉ với một số vốn rất nhỏ.

B3: Đặt lệnh “mua/bán” cổ phiếu

Sau khi đã có tài khoản và tiền để thực hiện giao dịch, người chơi có thể đăng nhập tài khoản trên phần mềm giao dịch tương ứng của sàn/ công ty.

• Nhà đầu tư mua đặt lệnh mua, chọn “giao dịch cổ phiếu” sau đó click vào “phiếu lệnh” hoặc trực tiếp vào “phiếu lệnh” trên giao diện mặc định, tiếp tục chọn “mua”, nhập mã cổ phiếu muốn mua, nhập số lượng, chọn lệnh đặt… Sau đó xác nhận để thực hiện mua.
• Đặt lệnh bán cổ phiếu với các bước: “giao dịch cổ phiếu”, click chọn “phiếu lệnh”, tiếp tục chọn số lượng và giá cổ phiếu cần bán, nhấp vào bán để thực hiện lệnh và chọn “xác nhận” để bán.

Nên chọn đầu tư chứng khoán dài hạn hay ngắn hạn?

Đầu tư chứng khoán có nhiều loại hình, mỗi người cần lựa chọn hình thức đầu tư phù hợp và cần có chiến lược đầu tư chứng khoán rõ ràng. Hiện nay, người chơi có thể lựa chọn đầu tư chứng khoán dài hạn và ngắn hạn, để tạo ra lợi nhuận từ thị trường. Để quyết định đầu tư dài hạn hay ngắn hạn, người chơi cần hiểu đặc trưng của mỗi hình thức.

Cách đầu tư chứng khoán dài hạn

Đầu tư chứng khoán dài hạn là hình thức đầu tư vào một lượng lớn các loại chứng khoán có khả năng sinh lời. Sau thời gian tối thiểu 3 năm hoặc dài hạn từ 7-10 năm, cổ phiếu/ trái phiếu sẽ tăng giá, nhà đầu tư sẽ bán đi.

Đặc điểm của hình thức đầu tư chứng khoán dài hạn:

• Hình thức đầu tư chậm mà chắc, bảo toàn vốn và lợi nhuận. Đầu tư chứng khoán dài hạn yêu cầu người chơi cần kiên trì chờ đợi trong thời gian dài, đợi thời điểm tăng giá hợp lý.
• Mục tiêu đạt lợi nhuận kép trong một lần, do vậy, người chơi sẽ nắm giữ cổ phiếu để đợi lợi nhuận dài hạn. Hình thức chơi này sẽ chọn ít mã chứng khoán, lựa chọn kỹ lưỡng để quyết định đầu tư trung thành.

Tâm lý nhà đầu tư dài hạn sẽ quan tâm và sẵn sàng đóng góp các chiến lược phát triển cho công ty để doanh nghiệp phát triển, sinh lời.

Kinh nghiệm đầu tư chứng khoán dài hạn an toàn

Hình thức đầu tư chứng khoán dài hạn được nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Cách đầu tư chậm mà chắc, bảo toàn vốn an toàn. Yêu cầu nhà đầu tư dài hạn cần giữ vững tâm lý trước những biến động ngắn hạn, tuân thủ quy tắc.

Dưới đây là một số kinh nghiệm đầu tư chứng khoán dài hạn an toàn mà người mới có thể tham khảo học hỏi:

• Lựa chọn đơn vị/ doanh nghiệp có tiềm năng phát triển trong tương lai để quyết định đầu tư. Thông qua các báo cáo tài chính, lãi dòng, chính sách phát triển kinh tế, đánh giá cổ tức… Đánh giá sự phát triển và tiềm năng của doanh nghiệp trong kinh doanh
• Lựa chọn thời điểm mua cổ phiếu thấp rẻ hơn giá trị thực của nó, để đầu tư kiếm lợi: Khủng hoảng kinh tế, thị trường tài chính đang đi xuống và suy thoái.
• Giữ vững tâm lý trước những biến động lên xuống của cổ phiếu. Bởi đầu tư chứng khoán dài hạn cần có cái nhìn toàn cảnh, lợi nhuận lâu dài từ sự phát triển của doanh nghiệp, chứ không từ những tác động ngắn hạn của thị trường.
• Không chỉ dựa trên chỉ số P/E để đưa ra quyết định mua bán. Người chơi cần phân tích, theo dõi thị trường kết hợp với chỉ số P/E then chốt.

Cách đầu tư chứng khoán ngắn hạn

Đầu tư chứng khoán ngắn hạn là hình thức mua cổ phiếu tại thời điểm thấp và chỉ giữ trong khoảng vòng 1 năm. Khi giá cổ phiếu/ trái phiếu tăng, nhà đầu tư sẽ bán ra để thu lợi nhuận nhanh chóng, bất chấp rủi ro.

Đặc điểm hình thức đầu tư chứng khoán ngắn hạn:

• Hình thức đầu tư với nhiều rủi ro, do tác động của thị trường, chính trị, thiên tai… tác động đến giá cổ phiếu trong thời gian ngắn hạn.
• Nhà đầu tư không có ý định đầu tư lâu dài với một cổ phiếu, có tính ăn thua trong một lần duy nhất. Lợi nhuận ngắn hạn từ việc tăng giá cổ phiếu. Nhà đầu tư ngắn hạn cũng sẽ linh hoạt hơn để chọn mã chứng khoán có tiềm năng hơn, thường sẽ không trung thành với một số cổ phiếu nhất định.
• Do mục tiêu ngắn hạn, đánh nhanh – rút gọn để thu lợi nhuận, nên nhà đầu tư ngắn hạn ít quan tâm đến chính sách phát triển kinh tế của doanh nghiệp phát hành cổ phiếu.

Với những ưu nhược điểm khác nhau của 2 hình thức đầu tư dài hạn và ngắn hạn trên, nhà đầu tư xem xét mục tiêu lợi nhuận, điều kiện tài chính, khả năng phân tích và đọc thị trường để lựa chọn.